Co to jest DNS?

DNS, czyli System Nazw Domenowych (ang. Domain Name System), to kluczowy element funkcjonowania internetu, który pozwala na tłumaczenie nazw domen na adresy IP. Dzięki niemu użytkownicy mogą łatwo odwiedzać strony internetowe, wpisując zrozumiałe dla siebie nazwy, zamiast zapamiętywać skomplikowane ciągi numerów.

W tym artykule przyjrzymy się bliżej temu, czym dokładnie jest DNS i jak działa.

Historia DNS

Początki DNS sięgają lat 80. XX wieku. Wcześniej, aby połączyć się z komputerem w sieci, użytkownicy musieli korzystać z pliku HOSTS.TXT, który zawierał listę nazw komputerów i odpowiadających im adresów IP. Jednak z biegiem czasu, wraz z rosnącą liczbą komputerów w sieci, system ten stał się nieefektywny. Stąd narodziła się idea stworzenia zdecentralizowanego systemu, którym stał się DNS.

Jak działa DNS?

Gdy wpisujesz adres strony internetowej w przeglądarce, twoje urządzenie komunikuje się z serwerem DNS, aby uzyskać odpowiadający temu adresowi adres IP. Proces ten składa się z kilku kroków:

• Zapytanie lokalne: Twoje urządzenie sprawdza, czy ma już zapisany odpowiedni adres IP w pamięci podręcznej.
• Zapytanie do serwera rekursywnego: Jeśli adresu nie ma w pamięci podręcznej, urządzenie kieruje zapytanie do serwera rekursywnego (często dostarczanego przez dostawcę usług internetowych).
• Zapytanie do serwera głównego: Serwer rekursywny kieruje zapytanie do jednego z 13 serwerów głównych DNS, które wskazują, który serwer domenowy ma informacje o danej domenie.
• Otrzymanie odpowiedzi: Serwer domenowy odpowiada serwerowi rekursywnemu, podając mu odpowiedni adres IP. Serwer rekursywny przekazuje ten adres twojemu urządzeniu, które wreszcie może nawiązać połączenie ze stroną internetową.

Bezpieczeństwo w DNS

Choć DNS jest niezbędny dla funkcjonowania internetu, nie jest wolny od zagrożeń. Ataki typu DNS spoofing czy DDoS mogą zakłócić działanie systemu. Dlatego ważne jest stosowanie zabezpieczeń, takich jak DNSSEC, które zabezpieczają komunikację między serwerami DNS.

Jakie są rekordy DNS i do czego służą?

Rekordy DNS to wpisy w bazie danych DNS, które wskazują, jak przetłumaczyć nazwy domen na adresy IP oraz dostarczają inne ważne informacje dotyczące domeny. Każdy rekord ma określony typ, który wskazuje na jego funkcję. Poniżej przedstawiam najczęściej używane rekordy DNS i ich zastosowanie.

Rekord A (Address Record)

Wskazuje na adres IP w wersji IPv4, który odpowiada danej nazwie domeny. Umożliwia przekierowanie nazwy domeny na konkretny adres IP.

Rekord AAAA (Quad-A Record)

Wskazuje na adres IP w wersji IPv6. Podobnie jak rekord A, ale dla adresów IPv6.

Rekord MX (Mail Exchange Record)

Wskazuje serwery pocztowe obsługujące daną domenę. Umożliwia przekierowanie wiadomości e-mail na odpowiedni serwer pocztowy.

Rekord CNAME (Canonical Name Record)

Wskazuje, że jedna nazwa domeny jest aliasem dla innej nazwy. Umożliwia przekierowanie z jednej nazwy domeny na inną.

Rekord TXT (Text Record)

Pozwala na umieszczanie dowolnego tekstu w rekordzie DNS. Często używany do weryfikacji własności domeny lub do konfiguracji różnych usług, takich jak SPF (zapobieganie fałszywym wiadomościom e-mail).

Rekord NS (Name Server Record)

Wskazuje serwery DNS odpowiedzialne za daną domenę. Informuje, które serwery DNS mają autoryzację do udzielania informacji o danej domenie.

Rekord SRV (Service Record)

Wskazuje na lokalizację usług sieciowych. Używany głównie w usługach takich jak VoIP czy komunikatory.

Rekord PTR (Pointer Record)

Umożliwia odwrotne tłumaczenie adresu IP na nazwę domeny. Używany głównie w odwrotnych zapytaniach DNS.

Rekord SOA (Start of Authority)

Zawiera informacje o domenie, takie jak adres e-mail administratora czy czas odświeżania rekordów. Kluczowy rekord dla każdej strefy DNS, wskazuje na główny serwer dla danej domeny.

Rekord SPF (Sender Policy Framework)

Określa, które serwery mają uprawnienia do wysyłania wiadomości e-mail z danej domeny. Pomaga w walce ze spamem i fałszywymi wiadomościami e-mail.

Komunikat serwer DNS nie odpowiada

Komunikat "serwer DNS nie odpowiada" jest jednym z najczęstszych problemów związanych z siecią, z którym mogą spotkać się użytkownicy komputerów i urządzeń mobilnych. Pojawia się, gdy urządzenie nie jest w stanie nawiązać połączenia z serwerem DNS, co uniemożliwia przetłumaczenie nazwy domeny na adres IP. Bez tej konwersji nie można uzyskać dostępu do żądanej strony internetowej.

Przyczyny pojawienia się komunikatu

Problem z siecią lokalną

Często problemem jest chwilowa awaria routera lub modemu. Może to być spowodowane przeciążeniem, błędem konfiguracyjnym lub awarią sprzętu.

Nieprawidłowe ustawienia DNS

Jeśli serwery DNS zostały źle skonfigurowane na urządzeniu lub w routerze, może to prowadzić do problemów z połączeniem.

Problem z dostawcą internetu

Czasami awaria może wystąpić po stronie dostawcy usług internetowych, który ma problem z własnymi serwerami DNS.

Oprogramowanie antywirusowe lub zapora sieciowa

Niektóre programy zabezpieczające mogą blokować połączenia z serwerami DNS, jeśli uznają je za podejrzane.

Problem z samym serwerem DNS

Jeśli korzystasz z publicznego serwera DNS, taki jak Google DNS czy Cloudflare, mogą one czasami doświadczać chwilowych awarii.

Rozwiązania problemu

Restart urządzeń

Pierwszym krokiem powinno być zrestartowanie komputera oraz routera/modemu. Często to prosty krok potrafi rozwiązać problem.

Zmiana serwera DNS

Możesz spróbować zmienić używane serwery DNS na inne. Popularne publiczne serwery to 8.8.8.8 (Google DNS) lub 1.1.1.1 (Cloudflare).

Sprawdzenie ustawień sieci

Upewnij się, że ustawienia sieci są prawidłowe, zwłaszcza jeśli dokonywałeś niedawno jakichś zmian.

Wyłączenie oprogramowania zabezpieczającego

Jeśli podejrzewasz, że problem może być spowodowany przez antywirusa lub zaporę sieciową, spróbuj je tymczasowo wyłączyć.

Skontaktuj się z dostawcą internetu

Jeśli żadne z powyższych rozwiązań nie działa, warto skontaktować się z dostawcą usług internetowych i zapytać o ewentualne problemy z ich stroną.

Jak można sprawdzić DNS sieci?

Sprawdzenie DNS sieci można przeprowadzić na kilka sposobów, w zależności od tego, jakie informacje chcesz uzyskać i jakie narzędzia masz do dyspozycji.

Sprawdzenie ustawień sieciowych na komputerze

Windows

• Otwórz Wiersz poleceń (Command Prompt) lub PowerShell.
• Wprowadź polecenie ipconfig /all.
• Znajdź sekcję dotyczącą twojego połączenia (np. Ethernet lub Wi-Fi) i poszukaj linii "Serwery DNS" - tam będą wymienione aktywne serwery DNS.

macOS

• Otwórz Terminal.
• Wprowadź polecenie scutil --dns.
• Znajdź sekcję "resolver" - tam będą wymienione aktywne serwery DNS.

Linux

• Otwórz Terminal.
• Wprowadź polecenie cat /etc/resolv.conf.
• Poszukaj linii zaczynających się od "nameserver" - tam będą wymienione aktywne serwery DNS.

Sprawdzenie ustawień DNS w routerze

Jeśli korzystasz z domowego routera, możesz zalogować się do jego panelu administracyjnego i sprawdzić tam ustawienia DNS. Proces ten różni się w zależności od modelu i producenta routera, ale zazwyczaj znajduje się w sekcji dotyczącej ustawień sieciowych lub połączenia z internetem.

Używanie narzędzi online

Istnieją różne narzędzia online, takie jak DNS Checker, które pozwalają na sprawdzenie propagacji rekordów DNS na całym świecie. Możesz je wykorzystać, aby upewnić się, że twoje rekordy DNS są poprawnie skonfigurowane i propagują się prawidłowo.

Sprawdzenie ustawień DNS na urządzeniach mobilnych

W zależności od systemu operacyjnego (Android, iOS) możesz przejść do ustawień sieci Wi-Fi, nacisnąć i przytrzymać wybraną sieć, a następnie wybrać opcję "Ustawienia zaawansowane" lub podobną, aby zobaczyć konfigurację DNS.

Kto zarządza serwerami DNS?

Zarządzanie serwerami DNS jest rozproszone i hierarchiczne. Na najwyższym poziomie znajdują się tzw. serwery korzenne (root servers), które są podstawą systemu DNS. Istnieje 13 głównych serwerów korzeni, a ich działalność i konserwację nadzoruje organizacja ICANN (Internet Corporation for Assigned Names and Numbers) wraz z różnymi organizacjami i instytucjami na całym świecie.

Poniżej serwerów korzeni znajdują się serwery domen najwyższego poziomu (TLD servers), które zarządzają konkretnymi domenami najwyższego poziomu, takimi jak .com, .org czy .uk. Te serwery są zwykle zarządzane przez organizacje lub firmy, które otrzymały prawa do konkretnego TLD. Na kolejnym poziomie znajdują się serwery domen drugiego poziomu, które zarządzają konkretnymi domenami, takimi jak "example.com".

Te serwery są zwykle zarządzane przez firmy hostingowe lub indywidualnych właścicieli domen. Warto dodać, że wiele organizacji i firm używa własnych serwerów DNS do zarządzania wewnętrznymi nazwami i zasobami, co jest częścią zdecentralizowanej natury systemu DNS.

Podsumowanie

DNS to niezwykle ważny system, który umożliwia łatwe i szybkie przeglądanie internetu. Dzięki niemu nie musimy zapamiętywać skomplikowanych adresów IP, a jedynie nazwy domen, które są dla nas zrozumiałe. Jednak jak każdy system, DNS wymaga odpowiednich zabezpieczeń, aby służyć nam bezpiecznie i efektywnie.